tjeetje, ik word gek van m’n eigen jaloezie

Ze leunde ongemakkelijk naar achteren terwijl ze zenuwachtig de ene been over de andere sloeg, dan weer haar linker– dan weer haar rechterbeen, en dat ging minutenlang zo door. Dan ineens ging ze kaars rechtop zitten. ‘Weet je Tonja,’ zei ze met ferme luide stem, ‘ik haat mezelf. Wat een oen ben ik, wat een zielig type.’ Zo ging ze nog even door, totdat ik haar tot de orde riep. ‘Hou nu op jezelf zo de grond in te praten. Je weet toch dat het niet klopt wat je nu allemaal uitbrabbelt.’ Ze werd kalm en lachte: ‘Je hebt gelijk, maar deze gedachten zijn sterker dan ik…’

Aan het woord is een leuke jonge vrouw die samen woont met haar vriend met hun 2 schattige jonge dochtertjes. Betr. meldde zich omdat ze bang is dat haar vriend – een zeer charmante vent op wie elke vrouw – volgens haar – meteen verliefd zou kunnen worden – vreemd gaat. Haar man is muzikant en staat volop in de spotlights.  En hij wordt inderdaad omringd door heel veel jonge en super mooie jonge meiden. Kortom, voer voor al haar jaloezie.  En zo begint haar ellende. Hoewel haar vriend niets kwaads of verkeerds in zinnen heeft,  checkt ze z’n mobiel, z’n mails, speurt ze naar alle mogelijke tekenen dat hij inderdaad een affaire heeft met een andere vrouw.

Jaloezie hoort bij de verliefdheid. Maar pathologische jaloezie is een niet doorsnee liefde want ze is overdreven, wil samenvallen met de ander, is wantrouwend en vereist continu de aanwezigheid van de ander, die ander moet er helemaal voor hem/haar zijn.  De jaloerse persoon  wil helemaal binnendringen in de geheime wereld van de ander, en bestookt deze de hele dag door met vragen, belletjes, sms-jes enz.  Deze jaloezie noopt de persoon om in de zaken van de ander te snuffelen, de telefoon constant te doorzoeken op…., en dan vindt men altijd wel ergens een of andere aanwijzing.

Er zijn 2 vormen van jaloezie:

1. de angst om kwijt te raken wat je hebt
2. of dat te willen hebben wat de ander heeft – dus meer bekend onder de term afgunst.

In beide gevallen denkt de persoon dat hijj iets kwijt raakt, zijn identiteit of zijn territorium. En dit kan gepaard gaan met een zeer heftige vorm van gewelddadigheid – ‘Als men mij mijn relatie of mijn geliefde afpakt ben ik bang dat ik minder besta, dat ik tot niets wordt gereduceerd,’ denkt de jaloerse persoon. Begint deze te zoeken naar de aanwezigheid van een ander door steeds maar te vragen wat de ander doet en vooral met wie, dan raakt hij ervan overtuigd dat het object van zijn liefde hem gaat ontsnappen. Dan wordt de jaloezie pathologisch want dan zoekt degene die jaloers is een rivaal, werkelijk of denkbeeldig. Dit kan een ex- zijn of een collega of zelfs een lid van de familie. De pathologische jaloerse mens vergeet de persoon van wie hij houdt en wordt gevangen genomen door degene van wie hij denkt dat zijn plek wordt ingenomen

Jaloers zijn is een angst die te vergelijken is met de angst voor de dood.  Deze val in de leegte, in de afgrond wordt ervaren als het einde van alles waar maar één uitweg rest, zichzelf van het leven beroven want zonder de geliefde is het leven toch niet meer mogelijk.  En de jaloerse persoon zal niet nalaten dat ook luid en duidelijk aan degene die hem zou hebben bedrogen kenbaar te maken.

Zo kent de jaloerse persoon  een dubbele pijn , want bij het verlies van liefde komt nu ook het gevoel belachelijk te zijn. Degene die jaloers is wordt als ziek afgeschilderd, de schuldige die hun relatie op het spel zet, maar de jaloerse persoon zelf wijst deze beschuldiging af en zegt dat hij/zij gewoon een goede intuïtie heeft en voelt dat hij of zij wordt bedrogen. Sommigen kunnen het overspel als een misstap overwinnen, maar anderen bijten zich erin vast.

Jaloezie staat aan het begin van onze beschaving. De duivel is in rivaliteit met God en Kaïn doodt Abel om dezelfde redenen.  Jaloezie komt van het Latijns zelosus of Grieks zelos, bewijs van een overdreven ijver. St Augustinus zei:  ‘Degene die niet jaloers is, is niet verliefd….’ Of in de woorden van de Franse filosoof  La Rochefoucauld (1613-1680): ‘Er is in de jaloezie meer sprake van eigenwaarde en narcistisch zelfliefde dan van liefde.’ En Montaigne (1533 – 1592) zei het nog duidelijker: ‘Jaloezie is van alle psychische ziekte waarbij de meeste zaken dienen als voeding en minder die tot genezing leiden, waarbij alles wordt aangereikt wat bijdraagt aan de stoornis en niets aan de genezing ervan.’

Hoe om te gaan met een jaloerse partner?

1. De jaloerse persoon ziet zichzelf als slachtoffer en maakt de ander tot agressor.
2. Deze verdeling van rollen moet men proberen te vermijden en elkaar proberen te helpen om deze denkbeeldige rivaliteit te stoppen.
3. Meegaan in het spel van de jaloerse partner is geen optie. Zich niet constant alle vragen laten welgevallen onder het voorwendsel dat je niets te verbergen hebt, levert geen resultaat op.
4. Ook is het verspilde energie om een beroep te doen op het gezonde verstand.
5. Mogelijk werkt het beter om zich te focussen op een project wat beiden samen iets in het vooruitzicht stelt.

7 tips hoe te leven met een jaloerse partner

1.  Let op de symptomen – iemand die jaloers is staat vanbinnen in brand. Zijn obsessies beletten hem een normaal leven te leiden. De slaap wordt verstoord, of zijn werk loopt in de soep.
2. Het object van zijn obsessies: de anderen
3. De jaloerse persoon zoekt constant rivalen die zijn liefde komen binnendringen. Hij wil alles verstoren, de banden met collegae, met vrienden. Maar men mag nooit de banden met zijn omgeving daardoor verbreken.
4. De angst neutraliseren. De jaloerse persoon wordt bevangen door de angst om te worden verlaten en zoekt constant naar bevestiging dat het niet zal gebeuren. Dus benadruk daarom alles wat je samen hebt en samen voor staat om deze angst te bezweren.
5. Je moet duidelijk grenzen stellen, dwz. zich niet gaan onderwerpen aan politieonderzoek, en ook niet accepteren dat hij je spullen doorzoekt, ook al heb je niks te verbergen.
6. Weiger de rol van beul. De jaloerse persoon ziet zichzelf als slachtoffer en ziet de geliefde als een eeuwige verdachte die ontrouw is. Laat je niet in deze rol dringen.
7. Wapen je tegen alle opdringende sms-jes, enz., vooral als ze bedoeld zijn om erachter te komen wat je aan het doen bent en met wie. Eraan toegeven betekent dat je meegaat in een fusionele relatie of te wel symbiotische verstrengeling waar beiden geen eigen identiteit of persoonlijkheid meer kunnen hebben.
8. Onnodig het gezonde verstand te gebruiken als er crisis is. Daarentegen, als de crisis voorbij is moet er sterk worden aangedrongen dat de jaloerse persoon mogelijk een afspraak met een therapeut moet gaan maken.